Nhiếp ảnh không chỉ đơn giản là nghệ thuật, mà còn là sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật và khoa học. Nếu bạn hiểu rõ về cả hai khía cạnh này, bạn sẽ có thể tự do thể hiện tầm nhìn sáng tạo của mình trong nhiếp ảnh. Ví dụ điển hình cho điều này chính là tốc độ màn trập. Nếu bạn biết cách điều chỉnh tốc độ màn trập một cách chính xác, bạn sẽ có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời, từ những bức ảnh thể thao sắc nét cho đến những bức ảnh thác nước mượt mà, đầy sống động.
Tốc độ màn trập là gì?
Trong cấu tạo của máy ảnh, có một thành phần quan trọng không thể thiếu, đó chính là màn trập hoặc cửa trập. Màn trập là một tấm màn hình nằm phía trước cảm biến máy ảnh luôn đóng và chỉ mở ra khi máy ảnh được kích hoạt. Khi màn trập mở ra, ánh sáng có thể đi qua ống kính và chiếu vào cảm biến máy ảnh. Sau khi cảm biến thu được ánh sáng, màn trập sẽ đóng lại ngay lập tức để ngăn ánh sáng tiếp tục chiếu vào cảm biến. Nút kích hoạt máy ảnh cũng được gọi là “nút màn trập” vì nó kích hoạt màn trập mở và đóng.
Do đó, tốc độ màn trập chính là khoảng thời gian mà màn trập mở ra để ánh sáng chiếu vào cảm biến hoặc là khoảng thời gian mà máy ảnh của bạn chụp một bức ảnh. Tốc độ màn trập nhanh tạo ra thời gian phơi sáng ngắn hơn, điều này có nghĩa là lượng ánh sáng mà máy ảnh thu vào cũng ít hơn. Ngược lại, tốc độ màn trập chậm giúp người chụp có thời gian phơi sáng lâu hơn.
Tác động của tốc độ màn trập đối với hình ảnh
Khi bạn sử dụng tốc độ màn trập chậm, bạn sẽ để lộ cảm biến trong một khoảng thời gian dài. Hiệu ứng đầu tiên mà bạn thấy trong bức ảnh chính là chuyển động mờ dọc theo hướng chuyển động của các đối tượng. Hiệu ứng này thường được sử dụng trong các quảng cáo ô tô hoặc xe máy, khi mà chuyển động và tốc độ được truyền tải cho người xem bằng việc làm mờ các bánh xe đang quay.
Tốc độ màn trập chậm cũng thích hợp để chụp ảnh dải ngân hà hoặc các vật thể khác trong bóng tối. Ngoài ra, nhiếp ảnh gia phong cảnh có thể sử dụng tốc độ màn trập chậm để tạo ra cảm giác rằng các dòng thác nước hay dòng sông đang chảy mà mọi thứ khác vẫn tĩnh lặng.
Mặt khác, tốc độ màn trập nhanh có thể làm "đóng băng" chuyển động. Điều này thường được sử dụng khi chụp các bức ảnh thể thao, chẳng hạn như vận động viên đang chạy, chim đang bay hoặc ô tô đi trên đường. Nếu bạn sử dụng tốc độ màn trập nhanh khi chụp ảnh của nước, bạn có thể thậm chí nhìn thấy rõ giọt nước lơ lửng trong không khí, điều mà mắt thường không thể nhìn thấy.
Tốc độ màn trập cũng ảnh hưởng đáng kể đến độ sáng của hình ảnh. Khi sử dụng tốc độ màn trập chậm, cảm biến máy ảnh thu được nhiều ánh sáng hơn, dẫn đến hình ảnh sáng hơn. Ngược lại, tốc độ màn trập nhanh làm cho hình ảnh tối đi.
Tốc độ màn trập được đo như thế nào?
Tốc độ màn trập thường được đo bằng giây hoặc phần giây. Ví dụ: 1/4 có nghĩa là một phần tư giây, trong khi 1/250 có nghĩa là một phần hai trăm năm mươi giây (hoặc bốn mili giây).
Hầu hết các máy ảnh DSLR và máy ảnh không gương lật hiện đại có thể xử lý tốc độ màn trập tối đa là 1/4000 giây, trong khi một số máy ảnh có thể đạt tốc độ cao hơn, lên đến 1/8000 giây. Tuy nhiên, tốc độ màn trập chậm nhất trên hầu hết các máy ảnh DSLR và máy ảnh không gương lật là 30 giây.
Thế nào thì được coi là tốc độ màn trập nhanh và chậm?
Tốc độ màn trập nhanh sẽ giúp bạn chụp các đối tượng chuyển động nhanh dễ dàng hơn. Nếu bạn chụp các loài chim, tốc độ màn trập cần phải là 1/1000 giây hoặc nhanh hơn. Tuy nhiên, để chụp ảnh các đối tượng chuyển động bình thường, bạn có thể chỉ cần điều chỉnh máy ảnh ở tốc độ 1/200 hoặc 1/100 giây.
Tốc độ màn trập chậm thường là trên 1 giây. Khi chụp ảnh ở tốc độ chậm như vậy, bạn nên sử dụng chân máy ảnh hoặc giá đỡ để đảm bảo ảnh sắc nét. Nếu trong cảnh chuyển động có bất kỳ thứ gì, nó sẽ xuất hiện dưới dạng hiệu ứng mờ trong bức ảnh của bạn.
Tốc độ màn trập từ 1/100 giây đến 1 giây được coi là tương đối chậm. Khi chụp với tốc độ này, bạn cần giữ máy ảnh vững chắc để không gây rung hay mờ ảnh.
Tóm tắt
Tốc độ màn trập là một yếu tố quan trọng trong nhiếp ảnh, ảnh hưởng đến cả chất lượng và ý nghĩa của bức ảnh. Bên cạnh tốc độ màn trập, khẩu độ và ISO cũng là hai yếu tố quan trọng khác cần phải được cân nhắc khi chụp ảnh. Hãy linh hoạt điều chỉnh tốc độ màn trập để phù hợp với môi trường và cảnh chụp để tạo ra những bức ảnh đẹp nhất.
