Khi nói đến hệ điều hành cho máy tính, Windows là cái tên đầu tiên mà nhiều người nghĩ ngay tới. Windows đã trở thành hệ điều hành phổ biến nhất trên thế giới, mặc dù giá cả của nó khá cao so với thu nhập bình quân của nhiều quốc gia. Trái ngược với Windows, Linux hướng tới người dùng có trình độ cao hơn một chút, với kho ứng dụng khổng lồ và cộng đồng hỗ trợ rộng khắp thế giới, và đặc biệt hơn hết, Linux miễn phí hoàn toàn.
Đây là một cuộc chiến không có hồi kết giữa hai hệ điều hành nổi tiếng này trong việc "lôi kéo" người dùng. Vậy có gì khác biệt giữa hai hệ điều hành này? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu trong bài viết này.
#1. Về lịch sử phát triển
Linux bắt đầu như một dự án cá nhân của sinh viên người Phần Lan tên là Linus Torvalds, với mục đích ban đầu là tạo ra một hệ điều hành miễn phí hoàn toàn. Linux miễn phí và là mã nguồn mở ngay từ khi mới ra đời vào năm 1991. Ban đầu, Linux chỉ là một dự án "chỉ làm cho vui", nhưng nhanh chóng trở thành một trong những dự án mã nguồn mở lớn nhất từ trước đến nay. Ban đầu, Linux có giấy phép riêng với hạn chế về hoạt động thương mại, sau đó dự án đã chuyển sang sử dụng giấy phép GPLv2.
Ngược lại, Windows 1.0 của Microsoft được phát hành vào năm 1985 và không giống như Linux, nó là một sản phẩm mã nguồn đóng hoàn toàn và được Microsoft bán theo chương trình cấp phép.
#2. Về xử lý, can thiệp vào mã nguồn
Một điểm khác biệt lớn giữa hai mã nguồn này là khả năng truy cập và chỉnh sửa mã nguồn. Với Linux, bạn có thể chỉnh sửa, thay đổi các tính năng của hệ điều hành, trong khi với Windows thì không.
Linux được cấp phép GNU Public License nên cho phép người dùng truy cập mã nguồn đến tận lõi của hệ điều hành. Điều này làm cho Linux linh hoạt hơn trong việc nâng cấp và chỉnh sửa phần mềm và hệ điều hành.
Điều này không áp dụng cho Windows, vì bạn không có quyền truy cập vào mã nguồn Windows nếu bạn không là một kỹ sư trong nhóm phát triển hệ điều hành Windows. Mã nguồn của Windows được bảo mật rất cẩn thận.
#3. Về bản quyền
Một điểm khác biệt quan trọng giữa Windows và Linux là vấn đề bản quyền. Linux cho phép bạn tự do sửa đổi hệ điều hành, tái phân phối nó và thậm chí bạn có thể thương mại hóa nó miễn là bạn cung cấp mã nguồn của nó, không giữ bí mật cho riêng mình. Mặt khác, Windows không cho phép sửa đổi mã nguồn và không công bố mã nguồn của hệ điều hành này.
#4. Về ứng dụng - phần mềm
Với hầu hết các bản phân phối của hệ điều hành Linux, bạn có một trung tâm để cài đặt các ứng dụng. Điều này giúp bạn dễ dàng thêm và xóa các ứng dụng khi không cần thiết. Quản lý gói của Linux rất hữu ích vì bạn có thể tìm kiếm và cài đặt ứng dụng trực tiếp từ nó.
Trước đây, Windows không có kho ứng dụng riêng của mình. Bạn phải tự tìm kiếm và tải xuống các phần mềm từ bên thứ ba để cài đặt. Điều này có thể khiến việc cài đặt phần mềm trở nên rắc rối và các nguồn phần mềm không đáng tin cậy có thể gây ra vấn đề bảo mật.
#5. Về đối tượng sử dụng
Đối tượng sử dụng của hai hệ điều hành này khác nhau. Linux dành cho những người có trình độ máy tính cao và biết chính xác họ đang làm gì. Một số hacker trên thế giới sử dụng Linux là hệ điều hành chính của họ.
Trong khi đó, Windows phù hợp với những người dùng bình thường, không quan tâm đến cách hoạt động bên trong của hệ điều hành. Họ chỉ muốn thực hiện các nhiệm vụ cơ bản như lướt web, xem video và viết email mà không cần có kiến thức sâu về hệ điều hành.
#6. Về khả năng tương thích phần cứng
Trước đây, Linux gần như không có sự tương thích phần cứng và nhà sản xuất chỉ coi nó là một lựa chọn bổ sung thêm. Tuy nhiên, hiện nay, cộng đồng Linux đã phát triển mạnh mẽ và có khả năng cạnh tranh với Windows trong vấn đề tương thích phần cứng.
#7. Về bảo mật
Windows là một hệ điều hành rất bảo mật với kiến trúc đóng hoàn toàn và được phát triển bởi Microsoft, một công ty phần mềm hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, do phổ biến, Windows thường là mục tiêu hàng đầu của các hacker. Người dùng cũng thường không chú ý đến việc sử dụng phần mềm lậu hoặc bẻ khóa Windows, dẫn đến rủi ro bảo mật.
Linux, mặc dù là một hệ điều hành mã nguồn mở, nhưng tính bảo mật của nó là không thể bàn cãi. Linux được sử dụng trong các tổ chức doanh nghiệp để làm máy chủ và hệ điều hành an toàn. Tuy nhiên, khâu hỗ trợ của Linux có thể chưa đáp ứng đủ nhu cầu của doanh nghiệp.
#8. Về khả năng hỗ trợ
Mặc dù Linux không có đường dây hỗ trợ riêng, nhưng do có một cộng đồng người dùng lớn, bạn có thể dễ dàng tìm thấy giải pháp cho mọi vấn đề thông qua các diễn đàn và tài liệu trực tuyến. Đối với doanh nghiệp, các công ty như Red Hat hoặc Novell cung cấp hỗ trợ chuyên nghiệp cho Linux. Windows, với tính thương mại của nó, có sự hỗ trợ tốt hơn.
#9. Về khả năng hỗ trợ game
Về khả năng hỗ trợ game, Windows vượt trội hơn rất nhiều so với Linux. Tổng số lượng game hỗ trợ cho Windows trên Steam là hơn 20.000 tựa, trong khi Linux chỉ hỗ trợ gần 5000 game.
#10. Kết luận
Nếu bạn chỉ là một người dùng bình thường và không quan tâm đến cách hoạt động bên trong của hệ điều hành, Windows là sự lựa chọn phù hợp nhất cho bạn. Tuy nhiên, nếu bạn là một kỹ sư hoặc người dùng máy tính chuyên nghiệp, Linux là một lựa chọn tuyệt vời.
Trên đây là những góc nhìn khách quan về sự khác biệt giữa Windows và Linux. Bạn cảm thấy điểm khác biệt lớn nhất là gì? Bạn thích Windows hay Linux?
